De kerk van Uitwierde werd gebouwd in 1839. Het is een neoklassieke Waterstaatskerk, gebouwd op de plek van de middeleeuwse voorganger die in dat jaar wegens bouwvalligheid werd afgebroken.
Het oorspronkelijke gebouw stamde waarschijnlijk al uit het begin van de 13de eeuw, gezien de ouderdom van de toren die er al ruim 800 jaar staat. De oude kerk werd in de Franse tijd zwaar beschadigd en uiteindelijk vervangen. Bij de bouw van de nieuwe kerk zijn niet alle oude grafstenen uit de middeleeuwse kerk herplaatst. Twee er van, waarop geharnaste ridderfiguren zijn afgebeeld, zijn ter ere van het geslacht Wijncken aan beide zijden van de kerkingang ingemetseld.
De eenvoudige rechtgesloten zaalkerk kreeg brede en hoge rondboogvensters, die de strakke muurindeling met lisenen volgen.

De toren bleef tijdens de verschillende oorlogen behouden en is voor het grootste deel 13de-eeuws. Er waren in 1840 concrete plannen om het robuuste, maar bouwvallige bouwwerk af te breken, maar op initiatief van Jan Cornelis Bos, landbouwer te Biessum, werden deze plannen verijdeld en werd de toren slechts fors verlaagd. De steen boven de toreningang maakt melding van deze gebeurtenis. Als eerbetoon is boer Bos sindsdien als ruiter te paard op de windvaan van de torenspits afgebeeld. Tijdens de restauratie van 1947 werden in de (holle) buik van het paard twee kogels gevonden.
De oorspronkelijke kerk zal opgetrokken zijn geweest uit tufsteen, want aan de buitenkant van de bakstenen toren is nog steeds hergebruikte tuf terug te vinden. Aan de kerkzijde tekent zich een grote dichtgemetselde rondboog af, waar vroeger de kerk in verbinding zal hebben gestaan met de toren.
Zowel in de noord- als de zuidzijde van de toren zijn in de onderste geleding drie grote rondboognissen aangebracht, waarbij in de middelste een smal rondboogvenster is geplaatst. Boven de zuidingang bervindt zich een fraai gebeeldhouwde renaissancistische gedenksteen met het wapen van Unico Ripperda. Ripperda was de drost van Salland, maar had ook bezittingen en rechten in het Groningerland, zoals in Oosterwijtwerd, Holwierde en Tjamsweer. Bovendien was hij hoofdeling van Uitwierde.

In de toren hangen twee klokken. De ene werd gegoten in de 13de of het begin van de 14de eeuw; dit is een van de oudste klokken in Groningen. De tweede klok dateert uit 1516. Deze klok uit de afgebroken kerk van Midwolda heeft een afbeelding van Johannes de Doper, aangezien die kerk was genoemd naar Johannes de Doper.


De kerk oogt vooral door het meubilair modern. De eenvoudige preekstoel werd, gezien de tekst op het gedenkbord, in 1815 geschonken door de toenmalige collator van de kerk, Gerlacius van Nittersum. Het wapen van Nittersum, een zwarte adelaar, is met een afbeelding van een bijbel op het middelste paneel van de kansel aangebracht. Het orgel, dat gebouwd werd aan het einde van de 19de eeuw, is afkomstig uit de kerk van Heveskes. Het is in 1975 overgebracht naar de kerk van Uitwierde.

Bron: Plas, Harm en Plas Wim (2008) Religieus erfgoed in Groningen: oude kerken in de ommelanden. Bedum: Profiel Uitgeverij

De kerk is in het bezit van de Stichting Oude Groninger kerken.

De kerk van Uitwierde maakt onderdeel uit van het project Landmerken

In het kader van het project Landmerken werd in 2011 door architectenbureau Onix uit Groningen een ‘belevenispad’ ontworpen. De moderne trap verbindt de verschillende ruimtes in de toren met elkaar en maakt de toren beter bruikbaar als uitkijkpunt. De toren heeft een prachtig uitzicht, bij helder weer kun je tot Borkum kijken. Het 'belevenispad' in de kerktoren van Uitwierde is genomineerd voor de Dutch Design Award.